طراحی ایستگاه اتوبوس1
برای طراحی ایستگاه اتوبوس مطالعات دانشجویان در 3 بخش انجام می پذیرد:
1- استانداردها وضوابط طراحی ایستگاه اتوبوس
2-بررسی نمونه های موردی از ایستگاه های اتوبوس
3- تحلیل سایت که در طرح مذکور طراحی ایستگله اتوبوس دانشگاه مد نظر می باشد
بخش اول:
باید و نبایدهای طراحی ایستگاه های اتوبوس
روزانه میلیون ها نفر از اتوبوس استفاده می کنند، بنابراین احداث ایستگاه های اتوبوس شهری به تعداد لازم و در فاصله های مشخص بین شهر اهمیت ویژه ای دارد.دستیابی آسان به ایستگاه های اتوبوس، طراحی استاندارد ایستگاه ها و برخورداری از امکانات لازم می توانند میزان استفاده شهروندان از اتوبوس را افزایش دهد.
شاید پایبندی به اصول ساخت ایستگاه های اتوبوس در مقایسه با احداث مترو کمتر موردتوجه قرار گرفته باشد.طراحی استاندارد ایستگاه های اتوبوس مانند سایر مبلمان شهری سیمای شهری را تحت تاثیر قرار می دهد.سقف بیشتر ایستگاه های اتوبوس پلاستیکی هستند در صورتی که در تابستان سقف پلاستیکی به شدت گرم می شود، همچنین بیشتر جایگاه های نشیمن ایستگاه های اتوبوس آهنی هستند و آنها نیز در تابستان به شدت داغ می شوند و به سختی می توان روی آنها نشست.بارها دیده شده است که شهروندان به جای نشستن در جایگاه های ایستگاه اتوبوس، مدت زمانی طولانی مقابل ایستگاه ایستاده اند.یکی از دلایل استفاده نکردن مردم از ایستگاه های اتوبوس، برخوردار نبودن آنها از امکانات مناسب و استاندارد است.دسترسی آسان به ایستگاه های اتوبوس، راحتی و کیفیت بالای آنها و همچنین ارائه اطلاعات کافی به مردم درخصوص چگونگی خدمات ویژه ایستگاه ها از مواردی هستند که در فراهم ساختن امکانات مورد نیاز موثر واقع می شوند.آمار نشان می دهد درصد تاخیر اتوبوس ها به مراتب بیشتر از وسایل نقلیه دیگر است بنابراین ارائه برنامه مشخص ساعت های توقف اتوبوس ها در ایستگاه به مردم از طریق نصب تابلوهای شهری کنار ایستگاه ها می تواند از معطل شدن آنها جلوگیری کند.از مهم ترین امکانات ایستگاه ها می توان به کنترل نظافت و نگهداری از ساختار ایستگاه ها اشاره کرد به طوری که با قراردادن سطل های زباله مجاور ایستگاه ها و همچنین ایجاد فضایی مناسب برای قرار دادن بارهای مسافران می توان محیطی مناسب برای آنها فراهم کرد.چگونگی طراحی ایستگاه های قطار نیز در زیباسازی شهر امری مهم است زیرا با استفاده از نوآوری ها و تنوع در طراحی ایستگاه های قطار می توان ایستگاه های مدرن با شرایط و امکانات متفاوت تری احداث کرد.
در خیلی مواقع ایستگاه های اتوبوس با کمبود جایگاه نشیمن و گیشه های فروش بلیت در مجاور آنها مواجه هستند و مسافران باید برای تهیه بلیت مسافتی را پیاده طی کنند یا حتی در برخی ساعت ها گیشه های فروش بلیت تعطیل هستند.برقراری امنیت مسافران در ایستگاه های اتوبوس به خصوص در مناطق خلوت موضوع مهمی است و بر همین اساس بسیاری از شرکت های سازنده تجهیزات ایمنی برای تامین امنیت جانی و مالی مردم در ایستگاه های اتوبوس نصب تلویزیون های مداربسته مرتبط با پایگاه های پلیس شهری و همچنین نظارت مداوم پلیس را پیشنهاد کرده اند.براساس تحقیقات اخیر، اطلاع رسانی به مردم در زمینه خدمات ایستگاه های اتوبوس نتایج مثبتی به دنبال داشته است البته ارائه اطلاعات توریستی برای راهنمایی آنها در انتخاب مسیرهای متفاوت تا حدی ضعیف بوده اما با نصب تابلوهای اطلاعاتی شهری می توان این ضعف را از بین برد.با توجه به اینکه مسافران اتوبوس در خیلی مواقع زمانی طولانی را در ایستگاه های اتوبوس سپری می کنند، مسئولان کشورهای سوئیس تجهیزات قابل توجهی را برای مسافران شان فراهم کرده اند.نصب دستگاه های خودکار ساخت نوشیدنی و مواد غذایی، نصب کابین های تلفن عمومی، به کارگیری رنگ های شاد در طراحی ایستگاه ها، ارائه خدمات بهداشتی، نصب تابلوی اطلاعات مسیر شهری و بین شهری برای کمک به نابینایان، ساخت مسیرهای مشخص به منظور عبور صندلی چرخ دار و کالسکه نوزادان و نصب بلندگوی اعلان ساعات توقف اتوبوس در ایستگاه ها از نمونه این تجهیزات است.با رعایت کردن قوانین و اصول ساخت ایستگاه های اتوبوس، شاید دیگر از ایستگاه های بی نور و بی رنگ خبری نباشد و بتوان در زمان کوتاهی به استانداردهای جهانی رسید به طوری که روز به روز میزان استفاده مردم از وسایل نقلیه عمومی افزایش یابد.
طراحی ایستگاه های اتوبوس
ایستگاه های اتوبوس از نظر جانمایی یا موقعیت:
1.ایستگاههای خیابانی
2.ایستگاه های آزادراهی
3.ایستگاه های پایانه ها و توقف گاه ها
انواع و نحوه ی قرارگیری ایستگاههای اتوبوس:
ایستگاه حاشیه ای ساده
ایستگاه حاشیه ای ساده با پهلوگاه
در شکل زیر اولین شکل ایستگاه حاشیه ای ساده با پهلو گاه باز است ، دومین شکل ایستگاه فرار از صف و آخرین شکل ایستگاه پیش آمده است.
نحوه ی قرار گیری :
/span> نزدیک (Near-side )
/span> دور (Far-side )
/span> میانی (Mid-Block )
مزایا و معایب ایستگاههای ”نزدیک“، ”دور“ و ”میانی“
ایستگاههای نزدیک(Near side)
ایستگاههای دور(Far side)
ایستگاههای میانه(Mid-Block)
نوع ایستگاه
مراحل توقف در ایستگاه
مراحل توقف در ایستگاه به شرح زیر است:
- نزدیک شدن به ایستگاه
- قرار گرفتن در جایگاه
- توقف
- خروج
تسهیل هر یک از مراحل در ایستگاهها حائز اهمیت بوده و زمان توقف را کاهش خواهد داد.
محدوده خط کشی شده اطراف ایستگاه و فاصله از سنگ جدول نقش مهمی در توقف راحتتر اتوبوسها در ایستگاه خواهد داشت.
توقف اتوبوس
مشخص کردن محدوده ایستگاه با خط کشی و علائم باعث می شوند مسافرین و رانندگان در محل درست توقف نمایند.
فاصله مناسب درب جلو از تابلوی ایستگاه در هنگام توقف مطابق شکل است. با نصب سنسورهایی روی درب اتوبوسها و تابلو، بصورت هوشمند جای دقیق توقف تعیین می شود.
تمام اطلاعات فوق از دو منبع زیر استخراج گشته است:
1-مرکز اطلاعات علمی و تخصصی حمل ونقل ترافیک
2- ارگونومی در طراحی و ساخت ایستگاه های اتوبوس- مهندسی فاکتورهای انسانی- وحید حسین پور